Tala Hinggil sa Tulang Hindi Kailanman Maisusulat (Atwood)

Burador. Indikasyong hindi na naman makasulat ng sariling akda.

Tala Hinggil sa Tulang Hindi Kailanman Maisusulat

ni Margaret Atwood, transliterasyon ni Tilde Acuña

Ito ang dakong

hindi mo na lamang nanaising magagap.

Ito ang dakong mamumugad sa iyo

Ito ang dakong hindi mo madadalumat

Ito ang dakong sa huli'y lulupig sa iyo

kung saan ang salitang bakit ay nanghihina at nababakante

sa sarili nito. Ito ang paghihikahos.

Wala kang tulang maisusulat

tungkol dito, sa kumunoy

kung saan napakaraming nalunod

at nasiwalat, ang di-matagalang

pasakit na nakabakat pa rin sa kanilang balat.

Humahabi tayo ng pumpon ng mga pang-uri para sa kanila,

binibilang natin silang parang mga abaloryo,

ginagawa natin silang mga datos at mga litanya

at mga tula tulad ng isang ito.

Walang gumagana,

Nananatili ang lahat sa kung ano sila.

Nakahilata ang babae sa sahig ng basang semento

sa ilalim ng walang patid na liwanag,

minarkahan doon ng karayom ang kanyang manggas

upang patayin ang utak

at magtaka kung bakit siya namamatay.

Namamatay siya dahil sinabi niya.

Namamatay siya para sa kapakanan ng salita.

Ang katawan niya, tahimik

at walang daliri, ang sumusulat nitong tula.

Nagmimistula itong isang operasyon

pero hindi ito isa sa mga iyon

hindi rin, sa kabila ng pagkakabukaka, mga ungol

at dugo, ito isang pagluluwal.

Bahagya, isa itong hanapbuhay

bahagya isa itong pagpapakita ng kahusayan

tulad ng isang orkestra.

Maaring sablay itong maisagawa

maaring magaling, sila ang makapagsasabi.

Bahagya, isa itong sining.

Tahasang makikita ang mga katotohanan ng daigdig

sa pamamagitan ng mga luha;

bakit, sabihin mo sa akin,

may pagkakamali sa aking mga mata?

Upang malinaw na makakita nang hindi kumukurap,

nang hindi umiiwas ng tingin,

ito ang pagdurusa, ang mga matang mulat na piniringan

dalwang pulgada mula sa araw.

Ano ngayon itong nakikita mo?

Masama ba itong panaginip, o isang kapraningan?

Isa ba itong pangitain?

Anong naririnig mo?

Ang labahang tumawid sa mata

ay isang detalye mula sa lumang pelikula.

Ito rin ay isang katotohanan.

Saksi ang siyang kailangan mong dalhin.

Sa bansang ito iyong masasabi ang nais

dahil wala namang makikinig sa iyo,

sapat ang seguridad, sa bansang ito maari kang magtangkang sumulat

ng tulang hindi kailanman maisusulat,

ng tulang mag-iimbento

ng kawalan at mangangatwiran sa kawalan,

dahil iimbentuhin at bibigyang-katwiran mo ang iyong sarili sa bawat araw.

Sa kung saang dako, ang tula ay hindi imbensyon.

Sa kung saang dako, tapang ang kailangan sa tula.

Sa kung saang dako, dapat maisulat ang tulang ito

dahil patay na ang mga makata.

Sa kung saang dako, dapat maisulat ang tulang ito

na parang namatay ka na

na parang wala nang anumang magagawa

o masasabi upang ika'y maisalba.

Sa kung saang dako dapat mong isulat ang tulang ito

dahil wala nang anumang ibang magawa.

***

Notes Towards a Poem That Can Never Be Written

This is the place

you would rather not know about

This is the place that will inhabit you

This is the place you cannot imagine

This is the place that will finally defeat you

where the word why shrivels and empties

itself. This is famine.

There is no poem you can write

about it, the sandpits

where so many were buried

& unearthed, the unendurable

pain still traced on their skins.

We make wreaths of adjectives for them,

we count them like beads,

we turn them into statistics and litanies

and into poems like this one.

Nothing works,

They remain what they are.

The woman lies on the wet cement floor

under the unending light,

needle marks on her arms put there

to kill the brain

and wonders why she is dying

She is dying because she said.

She is dying for the sake of the word.

It is her body, silent

and fingerless, writing this poem.

It resembles an operation

but it is not one

nor despite the spread legs, grunts

& blood, is it a birth.

Partly, it's a job

partly it's a display of skill

like a concerto.

It can be done badly

or well, they tell themselves.

Partly, it's an art.

The facts of this world seen clearly

are seen through tears;

why tell me then

there is something wrong with my eyes?

To see clearly and without flinching,

without turning away,

this is agony, the eyes taped open

two inches from the sun.

What is it you see then?

Is it a bad dream, a hallucination?

Is it a vision?

What is it you hear?

The razor across the eyeball

is a detail from an old film.

It is also a truth.

Witness is what you must bear.

In this country you can say what you like

because no one will listen to you anyway,

it's safe enough, in this country you can try to write

the poem that can never be written,

the poem that invents

nothing and excuses nothing,

because you invent and excuse yourself each day.

Elsewhere, this poem is not invention.

Elsewhere, this poem takes courage.

Elsewhere, this poem must be written

because the poets are already dead.

Elsewhere, this poem must be written

as if you are already dead,

as if nothing more can be done

or said to save you.

Elsewhere you must write this poem

because the is nothing more to do.